کاهش هدررفت خاک و آب از طریق تحریک باکتری‌های خاکزی در مقیاس کرت‌های کوچک آزمایشگاهی
نویسندگان
چکیده مقاله:
سابقه و هدف: دستیابی به توسعه‌ی پایدار بدون حفاظت از منابع خاک و آب و کاهش تخریب اراضی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از طرفی در اراضی با تراکم محدود پوشش گیاهی، پوسته‌های زیستی خاک تشکیل شده در اثر فعالیّت ریزموجودات خاکزی نقش مهمی در حفظ و بهبود شرایط پایداری خاک دارند. از آن‌جایی‌که پوسته‌های زیستی در اراضی تخریب شده توسعه مناسبی نداشته، لذا جدیداً احیاء این پوسته‌ها با ایجاد شرایط مناسب برای افزایش فعالیت ریزموجودات خاکزی از طریق کاربرد فناوری‌های نوین زیستی از قبیل کاربرد محرّک‌های غذایی ریزموجودات خاکزی مورد توجه قرار گرفته است. البته، اثرگذاری سریع و پایدار راه‌کارهای حفاظتی خاک از معیارهای مهم در انتخاب اقدامات مدیریتی بوده که در این راستا پژوهش حاضر با هدف کارایی‌سنجی یک نوع تزریق ماده‌ی محرّک غذایی باکتری‌های خاکزی با نام B4 به‌عنون افزودنی کاملاً زیستی در کاهش هدررفت خاک و رواناب در شرایط آزمایشگاهی و مقیاس کرت‌های کوچک فرسایشی برنامه‌ریزی شد. مواد و روش: خاک مورد مطالعه از دامنه‌های حساس به فرسایش و تخریب‌شده منطقه‌ی مرزن‌آباد-کندلوس واقع در حوزه‌ی آبخیز چالوس‌رود و غرب استان مازندران تهیه شده و پس از آماده‌سازی آن، کرت‌های آزمایش (به ابعاد 5/0 متر و حجم کلی 125/0 مترمکعب) مطابق با لایه‌بندی، دانه‌بندی و جرم مخصوص ظاهری منطقه مادری خاک با بافت سیلتی-رسی-لومی پر شدند. ماده‌ی محرّک غذایی (B4) نیز به‌ترتیب با ترکیب 15، چهار و پنج گرم بر لیتر استات کلسیم، عصاره‌ی مخمر و دکستروز آماده شده و از طریق اسپری سطحی روی کرت‌ها تزریق شد. برای انجام آزمایش مذکور، دو تیمار تزریق B4 و شاهد با سه تکرار مد نظر قرار گرفت. در نهایت پس از 15 روز، مطابق با ویژگی باران‌های خیلی فرساینده منطقه مادری، شبیه‌سازی باران به مدّت 100 دقیقه و شدّت 50 میلی‌متر در ساعت در محل آزمایشگاه شبیه‌ساز باران و فرسایش دانشگاه تربیّت مدرس روی کرت‌های آزمایش به‌تعداد شش عدد و با طرح کاملاً تصادفی انجام و مؤلفه‌های هدررفت خاک و رواناب اندازه‌گیری شد. یافته‌ها: مقایسه آماری نتایج نشان داد که تزریق B4 با تحریک تکثیر باکتری‌های خاکزی و در نتیجه‌ی اثرگذاری باکتری‌ها روی برخی ویژگی‌های خاک باعث بهبود مؤلفه‌های هدررفت خاک و رواناب شد که در این میان میزان اثرگذاری آن روی کاهش هدررفت خاک بیش‌تر از رواناب سطحی بود. به‌گونه‌ای که زمان شروع و زمان تا اوج رواناب در تیمار شاهد (بدون تزریق) به‌ترتیب از 83/24 به 22/49 دقیقه و از 66/78 به 66/92 دقیقه در تیمار تزریق B4 به‌صورت معنی‌دار (05/0p
منابع مشابه
تأثیرپذیری تولید رواناب و هدررفت خاک از افزودنی نرمه ضایعاتی در کرت‌های آزمایشگاهی کوچک
سابقه و هدف: فرسایش خاک یک چالش بزرگ جهانی بوده که مهار آن با استفاده از روشهای مناسب و متناسب ضروری است. در این راستا طی سال‌های اخیر پژوهش‌های مختلفی با استفاده از افزودنی‌ها و اصلاح کننده‌های شیمیایی به‌منظور کاهش اثرات مخرب رواناب و هدررفت خاک صورت پذیرفته است. محدودیت‌های محیط زیستی، اثربخشی کم و زمان‌بر بودن، دسترسی کم و حجم زیاد مورد نیاز، کاربرد افزودنی‌ها در شکل معمول را با چالش مواجه...
متن کاملبهبودپذیری نفوذ آب در یک خاک حساس به فرسایش در شرایط آزمایشگاهی از طریق افزایش مصنوعی جمعیّت ریزموجودات خاکزی
ویژگی‌های تولید رواناب یکی از مهمترین مؤلفه‌های هیدرولوژیکی و ، نمایان‌گر وضعیت سلامت آبخیزها می‌باشد. هم‌چنین نفوذ آب در خاک یکی از مؤلفه‌های خاکی مهم تعیین‌کننده تولید رواناب بوده که راه‌کارهای متعددی برای بهبود آن مورد استفاده و بررسی آزمایش قرار گرفته، ولی است. حال آن‌که نقش افزایش جمعیت ریزموجودات خاکزی با هدف بهبود مقدار نفوذ آب در خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر س...
متن کاملمهارپذیری هدررفت کمی و کیفی خاک ناشی از فرسایش بادی در شرایط آزمایشگاهی از طریق خاک‌پوش‌های گیاهی و پلیمر
یکی از اثرات منفی فرسایش بادی، تلفات خاک حاصلخیز سطحی است که بهره‌وری خاک را کاهش می‌دهد. در این پژوهش، با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز فرسایش بادی، میزان هدررفت برخی عناصر غذایی و تأثیر دو نوع تثبیت کننده بر کاهش هدررفت خاک و عناصر غذایی خاک در غرب استان خوزستان در تابستان 1394 و در آزمایشگاه دانشگاه آزاد واحد اهواز بررسی شد. به‌منظور دستیابی به اهداف یادشده، دستگاه شبیه‌ساز شدت فرسایش بادی طرا...
متن کاملتاثیر بقایای گیاه مرتعی آگروپایرون بر کاهش رواناب و هدررفت خاک-بررسی آزمایشگاهی با استفاده از شبیه‌ساز باران
امروزه حفاظت آب و خاک یکی از مهمترین شیوه های مدیریت منابع طبیعی می باشد. برای این منظور روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها استفاده از مالچ آلی می باشد. در این تحقیق اثر بقایای مرتعی علف گندمی بلند در سه درصد پوشش (0، 30 و 70 درصد) با اندازه 4 سانتی متر طول و 35/0 سانتی متر قطر به عنوان مالچ روی رواناب و رسوب در آزمایشگاه با استفاده از شبیه ساز باران مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشات در پلا...
متن کاملاثر کاه و کلش برنج بر تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در کرت‌های کوچک
فرسایش خاک از چالش‌های مهم در حفاظت بهینه از منابع آب و خاک است. پوشش سطح زمین، بر فرآیندهای تولید رواناب و هدررفت خاک مؤثر است. امروزه مواد افزودنی و اصلاح کننده متنوعی با هدف حفظ آب و خاک در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود این، نقش مواد اصلاحی آلی قابل دسترس و دوستدار محیط زیست کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر همین پایه، در این پژوهش به بررسی تأثیر کاربرد کاه و کلش برنج با مقد...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 25 شماره 4
صفحات 243- 257
تاریخ انتشار 2018-10-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023